Zzp'ers in Nederland: een overzicht

Donderdag, 17 december 2020 12:34

Zelfstandigen zonder personeel hebben één ding gemeen: ze hebben niet standaard collega’s om zich heen. Toch hoeft u zich niet eenzaam te voelen: maar liefst 1,5 miljoen Nederlanders hebben gekozen voor de vrijheid van het zelfstandig ondernemerschap.

ABN AMRO zet de belangrijkste kenmerken van de zzp’er in Nederland op rij: van de populairste sector onder zzp’ers tot de gemeenten waar zzp’ers het meeste verdienen.

De term zzp’er – afkorting van zelfstandige zonder personeel – is helemaal ingeburgerd in Nederland. Toch is ‘zzp’er’ juridisch gezien geen rechtsvorm. U kunt zich niet als zzp’er inschrijven bij de Kamer van Koophandel en u zult de term niet tegenkomen in uw belastingaangifte. Voor zzp’er gebruikt het CBS de volgende definitie: ‘Een persoon die arbeid verricht voor eigen rekening of risico in een eigen bedrijf.’

Een zzp’er kan zelfstandig ondernemer zijn met een eenmanszaak, maar ook directeur-grootaandeelhouder (dga) met een eigen bv. Wat een zzp’er kenmerkt, is de afwezigheid van personeel.

Populairste beroepsgroepen zzp'ers
Nederland telt volgens het CBS ongeveer 1,5 miljoen werkenden met een zzp-inkomen. Voor 900.000 van hen vormt de onderneming hun hoofdinkomen. De rest is parttime zzp’er, met pensioen, student of heeft een uitkering. Veruit de meeste zzp’ers zijn volgens cijfers van het CBS werkzaam in de specialistische zakelijke dienstverlening. De volgende sectoren zijn het meest vertegenwoordigd onder Nederlandse zzp’ers:

Specialistische zakelijke dienstverlening (172.000)

Bouw (104.000)

Handel (98.000)

Zorg (95.000)

Landbouw (75.000)

Mannelijke zzp’ers werken bovengemiddeld vaak in de bouw, informatie/communicatie en financiële dienstverlening, terwijl vrouwelijke zzp’ers vaker actief zijn in het onderwijs en de zorg.

Aantal opdrachtgevers zzp’er
Het aantal opdrachtgevers loopt onder zzp’ers enorm uiteen. De grootste groep (25 procent van de zzp’ers) zit tussen de vier en negen opdrachtgevers per jaar. Zo’n 20 procent heeft er niet meer dan drie. Tegelijkertijd heeft 16 procent van de zzp’ers meer dan 100 opdrachtgevers. Die klanten vinden zzp’ers in eerste plaats in hun eigen netwerk. Drie van de vier zzp’ers (73 procent) zegt klanten voornamelijk te halen uit het eigen netwerk.

Het aantal opdrachtgevers is sterk afhankelijk van het soort bedrijf dat iemand heeft en hoeft weinig te zeggen over hoe succesvol de ondernemer is. Een interimmanager met langlopende opdrachten kan prima volstaan met een of twee opdrachtgevers per jaar, terwijl de eigenaar van een webshop met 300 klanten per jaar het financieel moeilijk kan hebben.

Wat verdient een zzp'er?
Het gemiddeld inkomen van zzp’ers bedraagt gemiddeld €34.000 per jaar (bruto). Het meest voorkomende inkomen is bruto €23.100 per jaar, maar er bestaan grote verschillen onder zzp’ers. Hier volgen de beroepsgroepen met de hoogste doorsnee inkomens onder zzp’ers (in euro’s bruto per jaar):

Financiële dienstverlening (€56.000)
Informatie en communicatie (€32.700)
Zakelijke dienstverlening (€32.400)
Bouw (€32.100)

De beroepsgroep die het minst verdient is de sector ‘cultuur en recreatie’. Het meest voorkomende inkomen in deze branche bedraagt €11.800 per jaar.

De beste gemeenten voor zzp’ers
Zzp’ers verdienen gemiddeld het meest als ze werkzaam zijn in de Randstad, het Gooi en in Midden-Brabant. Van alle gemeenten staat Edam-Volendam bovenaan als het gaat om het hoogste mediaan inkomen van zzp’ers (€42.000 per jaar). Ook scoren de gemeenten Rozendaal, Blaricum, Bloemendaal en Naarden goed. Zzp’ers verdienen het minst (ongeveer €15.000 per jaar) in Zuid-Limburg en de regio Arnhem-Nijmegen.

Arbeidsongeschiktheid en pensioen
In tegenstelling tot mensen in loondienst, zijn zzp’ers niet verplicht zich te verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid. Ook hoeven ze geen pensioenpremie af te dragen,daar zijn ze zelf verantwoordelijk voor. Maar weinig zzp’ers hebben hiervoor voorzieningen getroffen, zo blijkt uit de cijfers. Van de 900.000 zzp’ers van wie hun bedrijf het hoofdinkomen vormt, betaalt slechts 19 procent een premie voor een arbeidsongeschiktheidsverzekering. Eén op de tien betaalt lijfrentepremie als pensioenvoorziening. Naarmate een zzp’er meer verdient, is de kans groter dat hij voorzieningen treft tegen arbeidsongeschiktheid of voor zijn pensioen.