Afgelopen jaren werd de ‘data gedreven organisatie’ populair schrijft Dutch Channel. Iedereen moest ‘data gedreven’ of ‘informatie gestuurd’ gaan werken. We werden overspoeld met trainingen, workshops en adviezen. De meest mooie uitleg heb ik voorbij zien komen. Zoals ‘u neemt dan uw managementbeslissingen voortaan op basis van feiten’.
Alsof u dat vroeger niet deed. Of ‘iedere medewerker erkent nu de potentiële waarde van data’, alsof medewerkers dat eerder niet erkenden. Of deze: ‘bij data gedreven werken, is data leidend, als data aangeeft dat je rechtsaf moet, ga je ook rechtsaf.’ Ik vraag me dan altijd af: wat als rechts een betonnen muur staat en links mooie kansen liggen? Waarom zouden mensen in een ‘niet data gedreven organisatie’ de waarde van data niet herkenen? Zeker als de beschikbare data goed georganiseerd is.
Vier faalfactoren
Veel ‘datagedreven projecten’ blijken intussen stilletjes te zijn gesneuveld. Een artikel van Forbes van november 2022 geeft vier redenen waarom zelfs de beste organisaties vaak niet slagen informatie-gestuurd te worden. Allereerst de afwezigheid van een specifiek, relevant op te lossen probleem. Welk probleem wil de organisatie in feite oplossen? Een tweede faalfactor is het gebrek aan gebruiksvriendelijke techniek. Niet alleen middelen voor het kúnnen verzamelen en analyseren van data, maar ook de juiste en gebruiksvriendelijke interfaces om met data te kunnen werken.
Een derde factor is dat data-analyse een serieuze wetenschap is die in de hele organisatie moet zijn ingebed. Er moet een cultuur zijn om als organisatie te begrijpen hoe het bedrijf wordt gestuurd op basis van bijvoorbeeld de terugkoppeling van gebruiks- en marktdata van eindklanten. Hiervoor moeten afdelingsgrenzen worden doorbroken en gegevenssilo’s worden afgebroken. Een belangrijke faalfactor voor vooral ambtelijk georganiseerde organisaties. Tenslotte het gebrek aan moeite van het management om de medewerkers te socialiseren met de datagedreven doelstellingen. Begrijpen medewerkers de aangedragen gereedschappen, de portals en technieken? Kunnen ze er inhoudelijk mee omgaan? Vaak wordt in de mooiste middelen geïnvesteerd maar zijn er uiteindelijk slechts enkele enthousiastelingen die er goed mee uit de voeten kunnen.
Organisatie van de data zelf
Last but not least is vaak níet de organisatie van mensen of proces de dominante faalfactor. Maar de organisatie van de data zelf. Als je vóóraf niet goed weet of begrijpt welke data in welke vorm nodig is om inhoudelijke beslissingen te nemen, heeft data gedreven werken echt geen zin. Het blijft een marketingkreet die zakelijk gezien weinig zoden aan de dijk zet. Ook toegankelijkheid tot data blijkt een groot struikelblok. Als die toegang niet volledig open én begrijpelijk is, worden medewerkers of afdelingen alsnog gedwongen eigen data te verzamelen. Deze zelf om zich heen te organiseren om hun werk te kunnen blijven doen. Met als resultaat een groeiende verzameling van lokale silo’s met niet actuele en niet uitwisselbare data. En elk succes tot datadeling, informatie-uitwisseling en dus samenwerking in de keten bij voorbaat onmogelijk is *)