Waarin kan Nederland zich nog onderscheiden ten opzichte van EU-landen en mondiaal? Geen gekke vraag blijkbaar, want binnen de vereniging hebben we het hier geregeld over. Hoewel de NVDO zich niet commiteert aan de negen topsectoren die het kabinet heeft vastgesteld, zijn deze negen gebieden natuurlijk wel een handvat om te komen tot succesvolle innovatie-inspanningen. Maar echt vernieuwende innovatie zal juist plaatsvinden op de grensgebieden tussen de negen topgebieden die het kabinet koos, zoals energie en high tech (zonnecellen) en voedsel en high tech (voedselmachines).
Momenteel halen China en andere BRIC-landen ons links en rechts in, als het gaat om technologische ontwikkeling, economische groei en macht op het wereldtoneel. De VS heeft haar machtspositie wat dat betreft natuurlijk allang verloren aan China. Dit besef leeft nog niet bij iedereen. Toch kunnen we ons niet veroorloven in de zekerheden van het verleden te blijven hangen. We kunnen niet meer redeneren vanuit onze sterktes uit het verleden, hetgeen we in ons nationale innovatiebeleid nog te veel doen. We moeten onze toekomstige sterktes juist zoeken vanuit wat we kunnen verwachten in de toekomst. Het is, met andere woorden, niet de vraag waar wij sterk in zijn, het is de vraag waar we sterk in zouden moeten worden om ons ook in de toekomst te kunnen handhaven.
Ondertussen formuleert de Europese Unie een nieuwe strategische visie en benoemt ze de uitdagingen voor de nabije toekomst, zoals energie-, materialen- en voedselschaarste en klimaatverandering. En wat doet Nederland? We zien ons voor de taak gesteld een groot overheidstekort weg te werken en gaan bezuinigen op innovatie. Onbegrijpelijk is dit niet, wel onverstandig. Nu focust het kabinet op negen thematische gebieden: life sciences, high tech materialen en systemen, agro-food, water, energie, tuinbouw en uitgangsmaterialen, chemie, creatieve industrie en logistiek. Gebieden waarin we van oudsher goed zijn. En juist omdat de kansgebieden als het gaat om innovaties niet benoemd zijn, ligt daar mijns inziens een kans, ook voor de NVDO.
We maken een voorzichtige start om de verdere uitwerking van het Visiedocument Onroerend Goed in 2017 onder de aandacht te brengen bij de overheid. Misschien leidt dit tot uitbreiding van de gelimiteerde negen benoemde topgebieden of tenminste van een adoptie van de belangrijke (maatschappelijke) positie die onderhoud inneemt. Tenslotte biedt ons vakgebied werkgelegenheid aan zo’n 300.000 mensen. Ik kan me niet voorstellen dat daar geen grote innovators bij zijn!
Nu moeten we daar bovenop de omslag maken naar de gebieden waarin we snel heel goed moeten worden. Trendanalyses geven bijvoorbeeld aan dat steeds meer en efficiëntere (medische) zorg nodig is. Waar life sciences en high tech systemen elkaar raken, daar zouden we verschil moeten willen maken. Intensieve samenwerking tussen high tech en de agro- en foodsector is een ander voorbeeld. Voedselschaarste zal de vraag naar nieuwe productie en verwerkingsmethoden aanjagen. Gelukkig onderschrijven steeds meer partijen het belang van dergelijk strategische keuzes bij innovatieprocessen. En ook hier ligt een kans voor onze vereniging, denk maar eens aan de inspanningen die de NVDO Sectie Food, Beverage & Farma daarin zou kunnen doen.
Met vriendelijke groet,
Bas Kimpel
Voorzitter